Bàn chân bẹt là thủ phạm khiến trẻ em chậm phát triển

Bạn đang lo lắng không biết con mình có đang bị bàn chân bẹt? Dấu hiệu nhận biết là dáng đi của trẻ hơi đổ vào trong, hay than đau chân mỗi khi đi bộ, đi khập khiễng, không thích chạy nhảy. Rất có thể đây là một cảnh báo ảnh hưởng đến sự phát triển xương khớp của trẻ nhỏ

Bàn chân bẹt hay được biết đến là hội chứng bẹt vòm bàn chân, tưởng chừng là chuyện nhỏ, nhưng nếu không nhận ra kịp thời, nó có thể tác động đến toàn bộ quá trình phát triển của thể chất, vóc dáng và thậm chí là tâm trí của trẻ nhỏ. Cùng đi tiềm hiểu rõ hơn ngay bài viết sau đây.

Dấu hiệu nhận biết bàn chân bẹt ở trẻ nhỏ

Trong giai đoạn từ 2-7 tuổi, là giai đoạn đang phát triển toàn diện ở trẻ, hệ xương khớp còn đang mềm dẻo. Lúc này cơ và dây chằng ở lòng bàn chân không đủ khỏe để nâng đỡ vòm chân, lúc này bàn chân bẹt xảy ra

Một số dấu hiệu của trẻ bạn cần lưu ý

• Dáng đi của trẻ bị đổ vào trong, bàn chân bẹt khi đứng
• Không có bòm cong lòng bàn chân, toàn bộ chân chạm đất khi đi hoặc đứng
• Trẻ thường xuyên than đau chân, đau gót hoặc cổ chân, đặc biệt sau các hoạt động thể chất
• Hay mỏi chân, không thích vận động, thích ngồi hơn so với bạn bè cùng trang lứa
• Đế giày hoặc dép bị mòn lệch về phía trong
• Trẻ đi không vững, dễ vấp ngã, bước đi chuệnh choạng

Đặc biệt, nếu bạn thử cho trẻ nhúng chân vào nước và đứng lên tờ giấy, dấu bàn chân hiện ra in nguyên cả lòng bàn chân, không có khoảng trống ở phần giữa, đó là một cảnh báo rõ ràng về hội chứng bàn chân bẹt.

Việc nhận biết sớm giúp cha mẹ chủ động đưa trẻ đi khám, can thiệp đúng thời điểm, từ đó tránh được các ảnh hưởng lâu dài về hình thể và chức năng vận động.

Vì sao bàn chân bẹt ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ?

Để hiểu được mối liên hệ này, bạn hãy tưởng tượng bàn chân của trẻ như móng nền của một ngôi nhà. Nếu nền móng không cân bằng, ngôi nhà có thể bị nghiêng, và sụp đổ theo thời gian. Cũng như vậy, khi bàn chân không có vòm, lực của trẻ khi bước đi không được phân bổ đều, dẫn đến toàn bộ hệ thống khớp và xương phía trên bị ảnh hưởng.

Một đứa trẻ có bàn chân khỏe mạnh sẽ dễ dàng chạy nhảy, leo trèo và phát triển khả năng vận động tốt hơn. Nhưng khi bàn chân mất đi độ đàn hồi tự nhiên, trẻ dễ mỏi mệt, hạn chế di chuyển, và vô tình mất đi cơ hội được luyện tập cơ bắp, phát triển chiều cao, cải thiện thể lực.

Không chỉ dừng lại ở khả năng vận động, cột sống cũng là một trong những khu vực bị ảnh hưởng rõ rệt. Trẻ có bàn chân bẹt lâu ngày có nguy cơ bị lệch trục cơ thể, gây gù lưng, cong vẹo cột sống, hoặc lệch vai, lệch hông. Từ một vấn đề nhỏ, hậu quả trở nên phức tạp và cần nhiều năm để can thiệp chỉnh hình nếu không được kiểm soát từ đầu.

Có thể bạn sẽ ngạc nhiên, nhưng những đứa trẻ bị chân bẹt thường có vóc dáng phát triển chậm hơn, chiều cao hạn chế hơn so với bạn bè cùng trang lứa, một phần là do thiếu vận động, một phần do khung xương bị lệch và mất cân đối.

Hậu quả khi không phát hiện sớm

Rất nhiều phụ huynh chủ quan khi thấy con mình không có vòm chân rõ ràng. Một số người tin rằng khi trẻ lớn, bàn chân sẽ “tự cong lại”. Điều này có thể đúng trong vài năm đầu đời, nhưng sau 5–6 tuổi, vòm chân phải được hình thành đầy đủ. Nếu đến giai đoạn này mà bàn chân vẫn bẹt, đó là lúc cần đi thăm khám bác sĩ.

• Biến dạng hệ xương khớp: Chân bẹt khiến trục vận động sai lệch, lâu dần gây lệch trục xương chậu, cong vẹo cột sống, thoái hóa sớm đầu gối và mắt cá
• Giảm khả năng vận động: Trẻ khó vận động chơi các môn thể thao, dễ mất thăng bằng, điều này ảnh hưởng đến thể lực, khả năng miễn dịch suy yến, giảm phát triển chiều cao
• Tác động tiêu cực đến tâm lý: Thông thường những đứa bé mắc hội chứng này sẽ có tính nội tâm, ngại giao tiếp, ít tham gia hoạt động nhóm, khó hòa nhập cộng đồng
• Ảnh hưởng đến học tập: Trẻ thường xuyên đau nhức, khó chịu trong người thì khả năng tập trung, chú ý bị suy giảm. Từ đó tác động đến sự hiệu quả học tập cũng như cảm xúc trong quá trình phát triển

Đến tuổi dậy thì, các vấn đề này càng trở nên rõ ràng, dáng đi sai lệch, tư thế ngồi học không đúng, đầu gối bị lệch trục, xương chậu không cân đối, trẻ đã lớn tạo nên một hệ lụy không dễ điều chỉnh trong thời gian ngắn.

Chuyên gia nói gì?

Các bác sĩ nhi khoa và chuyên gia vật lý trị liệu đều đồng thuận rằng: bàn chân bẹt ở trẻ là vấn đề nghiêm trọng nhưng hoàn toàn có thể cải thiện nếu can thiệp đúng lúc.

TS.BS Nguyễn Thị Hồng Ngọc, chuyên gia chỉnh hình tại TP.HCM cho biết:

“Chúng tôi gặp rất nhiều trường hợp trẻ chậm phát triển thể lực, học kém, hoặc khó hòa nhập nhóm, sau khi kiểm tra thì phát hiện nguyên nhân sâu xa đến từ bàn chân bẹt. Điều đáng mừng là nếu phát hiện sớm trước 10 tuổi, việc can thiệp hoàn toàn có thể giúp bé hồi phục tư thế, lấy lại dáng đi đúng và phát triển bình thường.”

Các giải pháp được áp dụng hiệu quả

Nhiều trung tâm phục hồi chức năng đã kết hợp giữa việc: Giày chỉnh hình chuyên dụng, các bài tập dành riêng cho cơ bàn chân, cùng với việc tập luyện vật lý trị liệu cá nhân.

Đặc biệt, sự đồng hành của cha mẹ chính là yếu tố cốt lõi. Hãy kiên nhẫn lắng nghe những điều tưởng chừng nhỏ nhặt trong cuộc sống từ con để không bỏ lỡ giai đoạn vàng trong phát triển thể chất.

Tổng kết

Bàn chân là nơi chịu tác động chính của toàn bộ hệ xương khớp ở cơ thể, đây là một nền tảng vững chắc và sẽ là khởi đầu lý tưởng cho mọi sự phát triển về thể lực, chiều cao và thần thái của trẻ nhỏ. Chân bẹt không phải căn bệnh đáng sợ, nhưng nếu bị xem nhẹ nó hoàn toàn có thể ảnh hưởng đến cả quá trình lớn lên của trẻ.