Trẻ nhỏ dùng mạng xã hội nguy hiểm như thế nào ?

Trẻ nhỏ dùng mạng xã hội như Tiktok, Youtube, Facebook ngày càng nhiều, nhưng tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây độc hại cho trí não, ảo tưởng ngoại hình, học tập sa sút, rối loạn giấc ngủ và nguy cơ xâm hại tinh thần. Bài viết sau đây sẽ phân tích chi tiết các mối nguy hiểm và đưa ra giải pháp giúp cha mẹ bảo vệ con cái tại nhà.

Vì sao ngày càng nhiều trẻ nhỏ thích dùng mạng xã hội?

Ngày nay, không khó để bắt gặp hình ảnh những trẻ em mới 5-10 tuổi đã cầm điện thoại, mở Tiktok hoặc Youtube để xem clip giải trí. Vậy điều gì khiến mạng xã hội lại có sức hút lớn như vậy với trẻ nhỏ, dù lẽ ra giai đoạn này nên cho các trẻ học tập, vui chơi ngoài trời?

Thứ nhất, trẻ thường bị hấp dẫn bởi hình ảnh sinh động, âm thanh bắt tai và những đoạn video ngắn. Khác với sách vở hay bài giảng ở trường, video trên Tiktok được thiết kế chỉ dài từ 15-60 giây, liên tục thay đổi, khiến não bộ trẻ dễ gây nghiện dopamine, đây là hormone tạo cảm giác hưng phấn.

Thứ hai, trẻ nhỏ bị ảnh hưởng bởi áp lực từ bạn bè. Khi các bạn cùng lớp nói về trend mới, điệu nhảy đang hot, hay một idol nổi tiếng trên Tiktok, trẻ dễ có cảm giác bị bỏ rơi, nếu mình không tham gia. Từ đó các em muốn hòa nhập và dần dành nhiều thời gian cho mạng xã hội

Ngoài ra cha mẹ bận rộn, ít thời gian trò chuyện cũng chính là nguyên nhân khiến gia đình vô trình để con tiếp cận mạng xã hội quá sớm. Nhiều phụ huynh thừa nhận, đưa điện thoại cho con xem clip là cách nhanh nhất để trẻ ngồi yên, không quấy rầy. Nhưng chính sự thuận tiện này lại mở ra nhiều nguy cơ nguy hiểm cho não bộ.

Những nội dung trên Tiktok và mạng xã hội không phù hợp với độ tuổi trẻ nhỏ

Nếu như trước đây trẻ tiếp cận thông tin qua sách báo, truyền hình đã được kiểm duyệt phù hợp với độ tuổi, thì giờ đây chỉ cần một chiếc smartphone hay Ipad là các em có thể xem các video ngắn với đầy đủ nội dung. Điều đáng lo ngại là phần lớn trong đó không phù hợp với độ tuổi.

• Một số challenge nguy hiểm: Có những trend yêu cầu nhảy từ trên cao xuống, thử sức chịu đau, hoặc làm các hành vi nguy hiểm cho sức khỏe. Đã có nhiều trường hợp trẻ nhập viên chỉ vì bắt chước theo clip.
• Nội dung người lớn: Trẻ vô tình tiếp xúc với cảnh bạo lực, ngôn từ dung tục hoặc hành vi tình dục được lan truyền tràn lan trên mạng. Điều này khiến nhận thức non nớt của trẻ bị méo mó, dễ bắt chước sai lầm
• Lối sống xa hoa, khoe mẽ: Tiktok đầy rẫy video về siêu xe, hàng hiệu, xa xỉ. Trẻ dễ hình thành ảo tưởng mình giàu có, sống vật chất, dẫn đến so sánh bản thân và cảm giác tự ti
• Thần tượng ảo: Nhiều trẻ 9-12 tuổi bày tỏ mong muốn trở thành idol thay vì học tập. Điều này gây lệch lạc hướng phát triển, trẻ không còn tập trung vào những giá trị vốn có.

Theo thống kê, hơn 38% trẻ em dưới 13 tuổi tại Mỹ đã sử dụng mạng xã hội, dù độ tuổi tối thiểu theo quy đinh là 13. Điều này cho thấy mức độ phổ biến nhưng cũng tiềm ẩn vô số rủi ro.

Ảnh hưởng đến học tập, ngủ nghỉ và sức khỏe tinh thần

Một trong những hệ lụy lớn nhất ở trẻ khi dùng mạng xã hội đó chính là ảnh hưởng trực tiếp đến học tập và sức khỏe tinh thần. Thứ nhất là trẻ dễ mất tập trung khi làm việc gì đó, thay vì dành thời gian cho học tập thì trẻ lại nghĩ về các trend mới, những clip hài hước hay bình luận từ bạn bè trên mạng.

Thứ hai là mạng xã hội khiến trẻ thiếu ngủ, thói quen dùng mạng xã hội hay coi Youtube trước khi ngủ dẫn đến tình trạng thức khuya, rối loạn giấc ngủ. Các nghiên cứu y khoa chỉ ra rằng, ánh sáng xanh từ màn hình điện thoại ức chế hormone melatonin, khiến não khó ngủ và khó đi vào giấc ngủ sâu. Trẻ thiếu ngủ sẽ giảm khả năng ghi nhớ, dễ cáu gắt và giảm sức đề kháng.

Thứ ba, trẻ dễ gặp vấn đề tâm lý. Khi bị cuốn vào thế giới ảo, trẻ so sánh bản thân với người nổi tiếng, cảm thấy mình kém cỏi. Tình trạng nào kéo dài dẫn đến stress, trầm cảm, thậm chí có nguy cơ tự hành hạ bản thân.

Ngoài ra mạng xã hội còn khiến trẻ giảm hoạt động thể chất, ít tham gia các hoạt động ngoài trời. Điều này ảnh hưởng đến sự phát triển toàn diện về thể chất lẫn tinh thần.

Cha mẹ cần làm gì để bảo vệ con khi sử dụng mạng xã hội?

Có lẽ sẽ có nhiều cha mẹ vẫn chưa biết làm sao để kiểm soát trẻ dùng mạng xã hội, thay vì cấm đoán. Hãy tham khảo các ý kiến sao đây:

• Đặt giới hạn thời gian sử dụng: Sử dụng các công cụ kiểm soát, đặt thời gian cho trẻ dùng điện thoại trong bao lâu
• Đồng hành cùng con: Dành thời gian xem cùng trẻ, trò chuyện về nội dung đang xem, giải thích cho con hiểu đâu là đúng sai
• Giáo dục kỹ năng số: Hướng dẫn trẻ cách nhận diện thông tin độc hại, cách từ chối lời mời từ người lạ trên mạng
• Khuyến khích hoạt động ngoài trời: Cho con tham gia thể giao, đọc sách, học năng khiếu để giảm bớt thời gian rãnh rỗi dùng điện thoại
• Cha mẹ làm gương cho con: Phụ huynh cũng nên hạn chế dùng mạng xã hội trước mặt con cái, thay vào đó là hoạt động cùng trẻ chơi những trò thể chất, trí tuệ để kích thích trí não trẻ.

Tóm lại trẻ nhỏ dùng mạng xã hội không phải lúc nào cũng xấu, nếu được định hướng đúng cách. Tuy nhiên việc tiếp xúc quá sớm sẽ khiến trẻ sa sút trí tuệ, rối loạn giấc ngủ, ảnh hưởng đến tâm lý.