Mè đen và vừng đen có giống nhau không ?

Bạn đã từng nghe 2 cái tên “vừng đen, mè đen”. Hai loại này có khác gì nhau không? Và nên mua loại nào cho đúng. Câu hỏi tưởng chừng như nhỏ bé ấy lại mở ra câu chuyện thú vị về nguồn gốc, tên gọi và giá trị dinh dưỡng. Trong bài viết sau đây, chúng ta sẽ cùng đi tìm hiểu chi tiết về mè đen và vừng đen có giống nhau không, đồng thời khám phá những lợi ích tuyệt vời mà loại hạt nhỏ bé này mang lại.

Mè đen và vừng đen – Hai có tên khiến nhiều người nhầm lẫn

Thực tế, mè đen và vừng đen là cùng một loại hạt, chỉ khác nhau ở tên gọi tùy vào vùng miền. Ở miền Bắc, người dân thường gọi là vừng, còn ở miền Nam thì gọi là mè. Cả hai tên gọi đều là một, hạt của cây Sesamum indicum, đây là một trong những loại cây dầu lâu đời được người dân trồng trọt để xuất khẩu hay phục vụ ẩm thực trong nước.

Cây mè đen thuộc họ Pedaliacea, có nguồn gốc từ Châu Phi và Ấn Độ, sau đó lan rộng ra khắp các khu vực nhiệt đới. Ở Việt Nam, mè được trồng từ rất lâu đời và trở thành nguyên liệu quen thuộc trong nhiều món ăn truyền thống như chè mè đen, bánh vừng, kẹo mè xửng, làm dầu thực vật…

Điểm khác biệt duy nhất giữa mè đen và các loại mè trắng hay mè vàng là màu sắc vỏ hạt. Mè đen thường có vị béo đậm hơn, mùi thơm đặc trưng hơn và chứa hàm lượng dưỡng chất cao hơn. Chính điều này khiến mè đen được ưa chuộng trong cả ẩm thực lẫn y học cổ truyền.

Thế nhưng, điều khiến mè đen trở nên đặc biệt không chỉ nằm ở hương vị mà còn ở hàm lượng dinh dưỡng phong phú của nó. Một loại hạt nhỏ bé nhưng giàu năng lượng và khoáng chất mà ít ai ngờ tới.

Thành phần dinh dưỡng trong mè đen và vừng đen có khác nhau không?

Khi nói đến mè đen hay còn gọi là vừng đen, nhiều người nghĩ ngay đến loại hạt nhỏ li ti, đen bóng, thơm nức khi rang lên. Nhưng bạn có biết rằng bên trong lớp vỏ nhỏ bé ấy là cả một kho tàng dưỡng chất.

Theo nghiên cứu về dinh dưỡng, mè đen chứa hàm lượng dầu lên đến 50-60%, trong đó chủ yếu là chất béo không bão hòa đơn và đa, những chất giúp bảo vệ tim mạch, giảm cholesterol xấu và tăng cholesterol tốt.

Một số thành phần nổi bật trong mè đen (vừng đen) bao gồm:

• Protein 20%: Cung cấp năng lượng và hỗ trợ tái tạo tế bào
• Canxi 975mg/100gr: Gấp 3 năng lượng canxi trong sữa bò, giúp xương khớp chắc khỏe, phòng loãng xương
• Sắt, magie, kẽm, photpho: Tăng cường tuần hoàn máu, cải thiện chức năng hệ thần kinh và cơ bắp
• Vitamin E, B1, B3, B6: Chống oxy hóa, làm chậm quá trình lão hóa da
• Chất chống oxy hóa lignan: Bảo vệ tế bào gan, ngăn ngừa các bệnh về mạn tính.

Nếu so sánh giữa mè đen và vừng đen, về mặt hóa học và dinh dưỡng không có sự khác biệt. Chúng hoàn toàn giống nhau, tuy nhiên do điều kiện đất trồng, khí hậu và cách bảo quản khác nhau, một số vùng trồng có thể tạo ra sự chênh lệch nhỏ về hương vị và hàm lượng dầu.

Mè đen và vừng đen không hề khác nhau về bản chất, mà chỉ khác ở tên gọi vùng miền. Quan trọng là bạn biết cách sử dụng hợp lý để tận dụng tối đa giá trị dinh dưỡng của loại hạt nhỏ nhưng thần kỳ này.

Công dụng nổi bật của mè đen (vừng đen) đối với sức khỏe

Nhắc đến mè đen, nhiều người nghĩ ngay đến một loại thần dược nổi trội trong dân gian giúp bổ máu, đen tóc và kéo dài tuổi xuân. Điều này không phải ngẫu nhiên mà còn được cả y học cổ truyền lẫn y học hiện đại chứng minh qua nhiều nghiên cứu.

• Bổ gan, thận, tăng cường sinh lực: Theo Đông y, mè đen có tác dụng bổ can thận, ích tinh huyết, nhuận trường, thường được dùng cho người suy nhược, hoa mắt chóng mặt, tóc bạc sớm, người cao tuổi yếu sức.
• Làm đẹp da và tóc: Nhờ chứa vitamin E, omega 6 và chất chống oxy hóa, giúp duy trì độ ẩm cho da, giảm tình trạng da khô nứt, bong tróc. Đồng thời các hoạt chất sesamin và sesamolin giúp ngăn ngừa oxy hóa tế bào da, làm da sáng mịn và trẻ trung hơn.
• Cải thiện tiêu hóa, giảm táo bón: Nhờ tính nhuận tràng và lượng chất xơ dồi dào, vừng đen giúp kích thích nhu động ruột, rất tốt cho người bị táo bón, ăn không tiêu hoặc khô miệng, da nứt nẻ
• Hỗ trợ tim mạch và giảm mỡ máu: Các chất béo không bão hòa và lignan trong mè có khả năng giảm triglycerid và cholestrol xấu, từ đó phòng ngừa tim mạch, xơ vữa động mạch
• Cải thiện trí nhớ, hỗ trợ hệ thần kinh: Mè đen cung cấp viatmin B, magie, kẽm và sắt, những chất cần thiết cho não bộ và hệ thần kinh. Uống sữa mè đen hoặc ăn mè đen thường xuyên giúp tăng khả năng tập trung, giảm mệt mỏi và cải thiện trí nhớ.
• Tăng sức đề kháng và hỗ trợ điều hòa nội tiết tố: Nhờ giàu lignan hợp chất có tính tương tự như estrogen, giúp phụ nữ trung niên duy trì nội tiết tố ổn định, giảm các triệu chứng như bốc hỏa, mất ngủ, khô da
• Làm chậm quá trình lão hóa: Các hoạt chất chống oxy hóa trong mè giúp bảo vệ tế bào khỏi gốc tự do, làm chậm quá trình lão hóa tự nhiên, giữ cho cơ thể luôn tươi trẻ, năng động.

Bạn có thể thấy rằng mè đen và vừng đen chỉ khác nhau ở tên gọi. Dù mang vẻ ngoài nhỏ bé nhưng loại hạt này chứa đựng nguồn dinh dưỡng dồi dào. Vừng đen xứng đáng có mặt trong thực đơn hằng ngày của bạn.